Kullanmış olduğu Tüketici Kredisi, Taşıt Kredisi, Konut Kredisi, Kredili Mevduat Hesabı hatta Kredi Kartı için ödemekte olduğu Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden yakınan Tüketicilerin pek çoğunun bu konuda yapabileceği bir şey olup olmadığı konusunda bilgi sahibi değildir.
Bankaca uygulanacağı ilan edilen faiz oranlarına yasal açıdan baktığımızda; 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununun FAİZ başlıklı 88. Maddesinde
“ Faiz ödeme borcunda uygulanacak yıllık faiz oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık faiz oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde elli fazlasını aşamaz”
yine aynı Kanunun Temerrüt Faizi başlıklı 120. Maddesinde
“Uygulanacak yıllık temerrüt faizi oranı, sözleşmede kararlaştırılmamışsa, faiz borcunun doğduğu tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre belirlenir. Sözleşme ile kararlaştırılacak yıllık temerrüt faizi oranı, birinci fıkra uyarınca belirlenen yıllık faiz oranının yüzde yüz fazlasını aşamaz”
hükmü ile, Akdi ve Temerrüt Faizi oranlarına sınırlama getirilmiştir.
Borçlar Kanununun 88. ve 120. Maddelerinde belirtilen “yürürlükte olan mevzuat hükmü” olarak 3095 sayılı “KANUNİ FAİZ VE TEMERRÜT FAİZİNE İLİŞKİN KANUN” kastedilmekte olup, bu kanunun 1. Maddesine uygun olarak Kanuni faiz oranının, 1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yıllık %12’den %9’a indirilmesi 19/12/2005 tarihli ve 2005/9831 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kararlaştırılmıştır. Buna göre, T. Borçlar Kanununun 88. Maddesinin ikinci fıkrasına göre sözleşmeyle düzenlenebilecek faiz oranı yıllık bazda %13,5 ve aynı kanunun 120. Maddesine göre temerrüt faizi de %18’i aşamayacak, sözleşmede hüküm bulunmaması halinde ise borca %9 faiz oranı tatbik edilecektir.
01.03.2006 Tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 5464 sayılı “BANKA KARTLARI VE KREDİ KARTLARI KANUNU” nun FAİZ HESAPLAMASI başlıklı 26. Maddesinde yer alan “Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit etmeye yetkilidir ve belirlediği bu oranları 3 ayda bir açıklar.” Hükmü gereğince TCMB tarafından üçer aylık dönemlerde akdi ve temerrüt faizi oranlarını belirleyerek ilan edilmektedir. TCMB tarafından yayınlanan 12.11.2016 tarih ve 2016-55 sayılı duyuru ile, 1 Ocak 2017 tarihinden geçerli olmak üzere kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi faiz oranları Türk lirası için yüzde 1,84, yabancı para için yüzde 1,47, aylık azami gecikme faiz oranları Türk lirası için yüzde 2,34, yabancı para için yüzde 1,97 olarak belirlenmiş ve daha sonraki üçer aylık dönemlerde yaptığı duyurularda faiz oranında değişikliğe gitmemiştir. Kredili Mevduat Hesaplarına uygulanacak akdi ve gecikme faiz oranlarının kredi kartı işlemlerinde uygulanacak aylık azami akdi ve gecikme faiz oranlarını geçemeyeceği belirlenmiş olup, söz konusu düzenleme 27 Mayıs 2013 Pazartesi gününden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden yakınan Tüketicilerin yargı aşamasında neyle karşılaşabileceklerini daha iyi anlamak için ilgili Yargıtay İçtihatlarını incelediğimizde iki farklı sonuçla karşılaşılıyor.
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi' nin 2013/30975 Esas ve 2014/11935 Karar ve 2013/21286 Esas ve 2014/182 Karar sayılı kararlarında özetle; “TBK' nun 88 ve 120. Maddelerinin emredici nitelik taşıdığı ve taraflar ileri sürmese de re'sen gözetileceğinin kabulü gerekir” diyerek içtihat oluşturmuştur.
Yargıtay 19. HUKUK DAİRESİ' nin 2014/17765 Esas ve 2015/4658 karar sayılı 01.04.2015 tarihli ilamına "5464 sayılı kanunun özel kanun niteliğinde bulunması nedeniyle somut olaydaki uyuşmazlığa uygulanması gerektiğinin düşünülmeksizin işleyecek temerrüt faiz oranına genel kanun niteliğinde bulunan Türk Borçlar Kanunu hükümlerine göre hükmedilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek aksi yönde içtihat oluşturmuştur.
Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden yakınan Tüketicilerin Tüketici Hakem Heyetleri ve/veya Tüketici Mahkemelerine başvurması ve buralarda yukarıda yer alan iki Kanun arasındaki uyuşmazlıkta 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri esas alınarak karar verilmesi halinde yıllık bazda %13,5 faiz orandan daha yüksek faizle kullandırılan tüm krediler için Tüketicilerin ilgili Bankalardan talepte bulunmalarının önü açılmaktadır.
Bankaların bugün için kullandırmakta oldukları Bireysel kredilerin (Kredili Mevduat Hesabı ve Kredi Kartı dahil) tamamına yakınının T. Borçlar Kanunu ile belirlenen yıllık %13,50 faiz oranının çok üzerinde faiz oranları ile kullandırmakta olduğunu dikkate aldığımızda, bunun ancak Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile veya yasa koyucu tarafından bahsi geçen iki yasadan birinin değiştirilmesi ile çözüme kavuşturulabileceğini aksi durumda yıllık %13,50 Faiz oranından daha yüksek faiz oranı ile kredi kullanan ve Bireysel Kredi faizin yüksekliğinden yakınan Tüketicilerin ilgili Bankalara yönelik başvurularının başlaması ile önümüzdeki dönemde bu konuda büyük bir fırtına kopma ihtimali olduğunu düşünüyorum.
Saygılarımla,
Müslüm Oymak
Emekli Bankacı
NOT: Yukarıda yer alan açıklamalar genel düzede bilgilendirme amaçlı olup, herhangi bir taahhüt içermemektedir. Olumsuz sonuçla karşılaşmamak için konunun uzmanından durumunuza uygun profesyonel destek almanızı öneririm.
Commentaires